Deze dagen, het vijfde wereldschilderij

Overstraat 3 - 5
3959 BR Amerongen

Deze dagen.
Het vijfde wereldschilderij
Jan Piet Bode en Roeland Schweitzer

Het schilderij plus het verhaal

over Schworks

s p r a n k
Voordracht over communicatie

Deze dagen
het vijfde wereldschilderij
acryl op doek, 289 x 200 cm
ontstaan tussen 20 en 24 juni 2001,
Noordbroek Groningen

Inleiding
Een enkel telefoontje was voldoende om 15 jaar na het vierde wereldschilderij opeens het vijfde wereldschilderij te realiseren. Indertijd hield het op, omdat er geld verdiend moest worden, omdat kinderen en beperkte vakanties niet meer de ruimte boden voor een weken durend ongewis experiment.

Argumenten nu waren metaalmoeheid (Jan Piet) en computermoeheid (Roeland). Kortom dringend tijd voor ehh wereldschilderen. Niet dat beide heren de afgelopen 15 jaar niet geschilderd zouden hebben, integendeel, maar schilderen was geen broodzaak, dat waren en zijn de ondernemingen Edobode (kijk, een palindroom), een metaalbedrijf met zes medewerkers en Schworks, woord en beeld, het bedrijf van Roeland en Katri.

Opnieuw een wereldschilderij.
Een klein wereldschilderij ditmaal, in vergelijking met de andere vier die afmetingen als 3 bij 7 meter hebben.
Er is ook veel minder tijd. Maar vier dagen. En we hadden een trage start, sleutel regelen, wachten, hout en verf regelen, spieraam te groot, verf vergeten.

Jan Piet had een majestueuze schuur geregeld, een oude herenboerderij in Noordbroek. Vlakbij Slochteren. Een indrukwekkende plek.

Van te voren sprak Jan Piet over pretentieloos schilderen. Roeland schildert altijd ergens op het snijpunt van ijdelheid, expressionisme en de zin van het bestaan. We hadden het over de Groningse schildersgroep de Ploeg van rond 1920. Stevig schilderen naar de natuur, op het Hoge Land. 's Ochtends op de fiets de stad uit, schilderen en drinken om op temperatuur te blijven. 's Avonds terug. Zo doen wij dat ook, hoewel drinken niet in het dagprogramma zit.
Een stevige uitsmijter in verontrustend bruin café Jagersweide vormt de aftrap.

Het schilderen
We werken in hoog tempo, het is fris en het waait flink. Buiten kan niet, dan zou het doek wegwaaien. Binnen met de open staldeur gaat prima. Een enorme bak licht van links. Aquarelachtige tonen eerst. Voorzichtig beginnen. Roeland introduceert al snel zijn engelen en kommetjes, Jan Piet schildert de monumentale schuur en het landschap. Als snel komen de heren elkaar tegen, een klein doek. De een moet links schilderen, de ander rechts, of omstebeurt.

Roeland schildert woorden. 'Mag niet' zegt Jan Piet, die overigens niet de indruk wekt hierdoor gehinderd te worden. 'Deze woorden van bescheidenheid, van nu, dat gevogelte'. De engelen worden vogels met menselijke koppen. Een reiger op een gegeven moment. De woorden verdwijnen, zoals er van alles, als een passant, tijdelijk in het schilderij functioneert. Een weergave van het uitzicht, een soort van realisme, neemt toe.
De acrylverf droogt donker op. De schuur is zwaar, met een dramatisch perspectief, als in een schilderij van Kiefer. Dat willen we niet. We gaan extra vrolijke kleuren kopen, krachtig blauw, magenta roze, grasgroen. Er verschijnt een dansend meisje in de schuur. 'Deze' staat er op vrijdagavond.

De zaterdag is bijzonder vanwege het gigantische lawaai in Noordbroek. Allereerst is er de straatweg met klinkertjes die iedere auto als een Formule 1 wagen doet klinken (Hengnng, Hehehheng). Op vrijdagmiddag begon het al op te vallen, maar op zaterdag zorgen talloze dagjesmensen, toertochtrijders en anderen voor een permanent gegier om je oren. Daar komen de tracker pull wedstrijden in Noordbroek nog bij, inclusief een luide maar slecht verstaanbare speaker (wowowow, 88 majter, door goattie wauw,waauw, waaaauw). Tot slot gaat de vrouw des huizes met een grasmaaitracker om de boerderij in de weer (broem, broem).

De onrust vertaalt zich naar het schilderij, het wordt drukker en drukker. Bodeïaanse autootjes op de parkeerplaats, een poes, een hond een muis, nieuwsgierige passanten die hun hoofd om de staldeur steken, Jan Piet twee keer in beeld, tegen de staldeur en boven de parkeerplaats en Roeland links leunend tegen de muur.

De detaillering schrijdt voort, er komt een kommetje ter grootte van een ouderwetse voedertrog, vele lichtvlekjes, een citroengele schim van een van de zeldzame auto's in de schuur, perspectief, binnen en buiten, contrast, goed lopende beelddiagonalen, zo kijkt Roeland, Jan piet werkt aan de ruimte, het landschap.

Nawoord
Wie doet wat, het doet er niet toe, het is zeker íets anders dan je zou denken als je ons werk kent, maar er zijn ook karakteristieken. Jan Piet is radicaler dan je zou verwachten, soms. Roeland is subtieler in zijn lijnvoering, soms. De opvattingen over licht en donker en over ritme zijn in dit schilderij ook iets anders opgelost dan oorspronkelijk te verwachten viel. Leren beide heren van elkaar? Verandert deze kruisbestuiving hun toekomstige werk? Het raampje boven de staldeur, de autootjes, de Dide achtige engel in haar tutu-tje, nog een hondekop, bloemetjes in het gras, ruimte in het schuurtje, een kaars zelfs? 3D effecten en te grote neuzen.
Twijfels worden afgedaan. Als de ander het laat staan is het in orde. De oorspronkelijke compositie wordt uitgewerkt. Ja, dit is een begrijpelijk schilderij.
"Deze dagen."
De lucht is prachtig, de rest ook.
We houden er mee op.

Roeland logeert bij Jan Piet en Josette, en bij hun kinderen Dide en Mees, in het nieuwe atelier van Jan Piet, een indrukwekkende eigen uitbouw van het huis. Wat een mooie plek. Het is er druk met andere gasten en activiteiten. Gasten en verse vis blijven niet te lang vers. Jan Piet maakt Pizza. Zijn zoon Gerard is geslaagd voor zijn eindexamen. Een feestje, Roeland past op. Uren terug in mijn Groningse jeugd.

Opruimen, het doek blijft op het spieraam en zit perfect. Het schilderij komt aan de muur in de werkplaats van Edobode.
Een koper zou mooi zijn.

Wie wil er een groot schilderij ?

Foto's en unieke geschiedenis beschikbaar.
Er is ook een boek over de vijf wereldschilderijen, met uitvoerige fotografie. Op aanvraag in te zien.

In 2002 zijn alle vijf de wereldschilderijen tentoongesteld in de oude pindakaasfabriek in Amerongen. Deze tentoonstelling is afgelopen.
Klik op de klikbutton.

Amerongen 27 juni 2001